วิทยานิพนธ์ (น.ม.)--จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2549

หลักความรับผิดของผู้บังคับบัญชาได้เกิดขึ้นภายใต้กรอบของกฎหมายระหว่างประเทศมาเป็นเวลานาน หลักกฎหมายนี้ได้ถูกนำมาบัญญัติไว้ในตราสารระหว่างประเทศหลายฉบับ และได้ถูกนำมาปรับใช้ในการดำเนินคดีอาชญากรรมสงครามภายหลังสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่สอง แต่หลักเกณฑ์เกี่ยวกับหลักกฎหมายดังกล่าวยังไม่มีความชัดเจน จนกระทั่งมีการก่อตั้งศาลอาญาระว่างประเทศอดีตยูโกสลาเวีย แนวคำพิพากษาของศาลอาญาระหว่างประเทศอดีตยูโกสลาเวีย ได้สร้างความชัดเจนเรื่องคุณลักษณะทางกฎหมายของหลักความรับผิดของผู้บังคับบัญชา ศาลได้ชี้ว่าหลักความรับผิดของผู้บังคับบัญชาเป็นส่วนหนึ่งของกฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศ และผู้บังคับบัญชาจะต้องรับผิดสำหรับอาชญากรรมที่กระทำลงโดยผู้ใต้บังคับบัญชา หากได้พิสูจน์องค์ประกอบความผิดที่เป็นเงื่อนไข 3 ประการคือ 1) ปรากฎความสัมพันธ์ระหว่างผู้บังคับบัญชาและผู้ใต้บังคับบัญชา 2) ผู้บังคับบัญชาได้รู้หรือมีเหตุผลที่ทำให้รู้ว่าอาชญากรรมกำลังจะเกิดขึ้นหรือได้ถูกกระทำขึ้น และ 3) ผู้บังคับบัญชาละเลยไม่ใช้มาตรการที่จำเป็นและเหมาะสม เพื่อป้องกันอาชญากรรมหรือลงโทษผู้กระทำความผิดนั้น หลักกฎหมายที่ชัดเจนอันเกิดจากการแปลความของศาลอาญาระหว่างประเทศอดีตยูโกสลาเวีย ก่อให้เกิดประโยชน์อย่างมากต่อกฎหมายอาญาระหว่างประเทศ โดยผลทางด้านการยับยั้งความชัดแย้งและการป้องกันอาชญากรรม และจะเป็นแนวทางที่สำคัญสำหรับการดำเนินคดีขององค์ยุติกรรมระหว่างประเทศในอนาคต