วิทยานิพนธ์ (วท.ม.)--จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2548

วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาการใช้เทคนิค PCR ตรวจน้ำเจาะปอดโดยเปรียบเทียบความไวและความจำเพาะจากปริมาณน้ำที่ส่งตรวจจำนวนต่างๆกันในการวินิจฉัยภาวะสารน้ำในโพรงปอดที่มีสาเหตุจากวัณโรค วิธีการวิจัย เป็นการศึกษาแบบพรรณนา ที่ทำในผู้ป่วยผู้ใหญ่ที่มีสารน้ำในโพรงปอดแบบเอกซูเดทที่เซลล์ลิมโฟซัยท์เด่นรายใหม่ที่มารับการรักษาที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ ได้ทำการตรวจสารน้ำในโพรงปอดและตัดชิ้นเนื้อเยื่อหุ้มปอด เก็บข้อมูลการย้อมสีทนกรด การเพาะเชื้อ การตรวจทางพยาธิวิทยา โดยอาศัยเกณฑ์การวินิจฉัยวัณโรคเยื่อหุ้มปอด คือ พบเชื้อวัณโรค หรือลักษณะทางพยาธิวิทยาเข้าได้ และตอบสนองต่อการรักษาด้วยยาต้านวัณโรค และผู้ป่วยที่ไม่เข้าเกณฑ์ดังกล่าวจัดเป็นกลุ่มควบคุม ขณะเดียวกันได้แบ่งสารน้ำโพรงปอดเป็นสี่จำนวนในแต่ละผู้ป่วย คือ 1 ml, 10 ml, 50 ml, และ 150 ml และส่งตรวจด้วยวิธี PCR ใช้สายพันธุกรรม IS6110 ผลการศึกษา ผู้ป่วยทั้งหมด 55 รายได้รับการวินิจฉัยเป็นวัณโรคเยื่อหุ้มปอด 29 ราย สาเหตุอื่น 26 ราย โดยที่สารน้ำที่พบผลบวกจาการตรวจด้วยวิธี PCR คือ สารน้ำ1 ml พบผลบวก 6 ราย, สารน้ำ 10 ml พบผลบวก 8 ราย, สารน้ำ 50 ml พบผลบวก 12 ราย, และสารน้ำ150 ml พบผลบวก 6 ราย โดยคิดเป็นความไวเท่ากับ 20.69%, 27.59%, 41.38%, and 20.69%, ตามลำดับ และความจำเพาะ 100% ทุกจำนวนของสารน้ำ สรุป การเพิ่มจำนวนสารน้ำโพรงปอดในการส่งตรวจเพื่อวินิจฉัยวัณโรคเยื่อหุ้มปอด โดยวิธี PCR สามารถเพิ่มความไวในการตรวจได้ แต่จำนวนสารน้ำที่มากเกินไปทำให้ความไวลดลงได้