วิทยานิพนธ์ (พย.ม.)--จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2545

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความยุติธรรมในองค์การ ความคล้ายคลึงในเจตคติต่องาน กับการแลกเปลี่ยนระหว่างหัวหน้าหอผู้ป่วยและพยาบาลประจำการ ตามการ รับรู้ของพยาบาลประจำการ โรงพยาบาลศูนย์ และศึกษากลุ่มตัวแปรที่สามารถร่วมทำนายการแลกเปลี่ยนระหว่างหัวหน้าหอผู้ป่วยและพยาบาลประจำการ โรงพยาบาลศูนย์ กลุ่มตัวอย่างคือ พยาบาลวิชาชีพระดับปฏิบัติการในหอผู้ป่วยใน ได้จากการสุ่มแบบแบ่งชั้นภูมิจำนวน 342 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวม ข้อมูล ประกอบด้วย 3 ส่วน ได้แก่ แบบสอบถามความยุติธรรมในองค์การ แบบสอบถามความคล้ายคลึงในเจตคติต่องาน และแบบสอบถามการแลกเปลี่ยนระหว่างหัวหน้าหอผู้ป่วยและพยาบาลประจำการ ได้รับการตรวจสอบความตรงตามเนื้อหา และวิเคราะห์ค่าความเที่ยงของแบบสอบถามโดยหาค่าสัมประสิทธิ์แอลฟ่า มีค่าเท่ากับ .91 .71 และ .96 ตามลำดับ สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล คือ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบน มาตรฐาน สหสัมพันธ์แบบเพียร์สันและการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ ผลการวิจัยพบว่า 1. ค่าเฉลี่ยคะแนนการแลกเปลี่ยนระหว่างหัวหน้าหอผู้ป่วยและพยาบาลประจำการ ตามการ รับรู้ของพยาบาลประจำการโดยรวม อยู่ในระดับสูง (X = 131.57, S.D. = 17.32) 2. ความยุติธรรมด้านการมีปฏิสัมพันธ์ต่อกันมีความสัมพันธ์ในระดับสูงกับการแลกเปลี่ยนระหว่างหัวหน้าหอผู้ป่วยและพยาบาลประจำการ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = .817 p < .001) ความคล้ายคลึงในเจตคติต่องาน ความยุติธรรมด้านกระบวนการและความยุติธรรมด้านผลตอบแทน มีความสัมพันธ์ในระดับปานกลางกับการแลกเปลี่ยนระหว่างหัวหน้าหอผู้ป่วยและพยาบาลประจำการ อย่างมี นัยสำคัญทางสถิติ (r = .654 p < .001, .647 p < .001 และ .348 p < .001 ตามลำดับ) 3. กลุ่มตัวแปรที่สามารถร่วมกันพยากรณ์การแลกเปลี่ยนระหว่างหัวหน้าหอผู้ป่วยและพยาบาลประจำการอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ ความยุติธรรมด้านการมีปฏิสัมพันธ์ต่อกัน ความคล้ายคลึงในเจตคติต่องาน และความยุติธรรมด้านกระบวนการ โดยสามารถพยากรณ์ได้ร้อยละ 72 (R2 = 0.72, F = 218.42 p< .001) โดยมีสมการพยากรณ์ในรูปคะแนนมาตรฐาน ดังนี้ การแลกเปลี่ยนระหว่างหัวหน้าหอผู้ป่วยและพยาบาลประจำการ = .584 ความยุติธรรมด้านการ มีปฏิสัมพันธ์ต่อกัน + .238 ความคล้ายคลึงในเจตคติต่องาน + .116 ความยุติธรรมด้านกระบวนการ ผลงานวิจัยครั้งนี้แสดงให้เห็นว่า ความยุติธรรมด้านผลตอบแทน ความยุติธรรมด้านกระบวนการ ความยุติธรรมด้านการมีปฏิสัมพันธ์ต่อกัน และความคล้ายคลึงในเจตคติต่องาน มีความสำคัญต่อการ แลกเปลี่ยนระหว่างหัวหน้าหอผู้ป่วยและพยาบาลประจำการ และผลการวิจัยนี้สามารถใช้เป็นแนวทางประกอบการบริหารงาน ของผู้บริหารการพยาบาล ในองค์การพยาบาลต่อไป