วิทยานิพนธ์ (วศ.ม.)--จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2547

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้นำเสนอการการค้นคืนข้ามภาษาสำหรับคำทับศัพท์ภาษาไทย/อังกฤษโดยใช้วิธีการนิวรอลเน็ตเวิร์กและแบบจำลองฮิดเด็นมาร์คอฟในการเข้ารหัสคำ และใช้ขั้นตอนวิธีเชิงพันธุกรรม เพื่อเพิ่มความถูกต้องของการค้นคืน วิธีการที่นำเสนอช่วยให้สามารถค้นคืนคำทับศัพท์ข้ามภาษาได้โดยไม่ต้องอาศัยพจนานุกรม ในการค้นคืนข้ามภาษาโดยไม่อาศัยพจนานุกรมนั้นจำเป็นต้องใช้หลักการเข้ารหัสซึ่งเป็นสัญลักษณ์แทนเสียงอ่านของคำและประกอบด้วยรหัสเสียงของแต่ละตัวอักษรของคำมาเรียงต่อกัน ในการที่จะทราบว่าตัวอักษรที่กำลังสนใจในคำนั้นให้รหัสเสียงใดจำเป็นต้องอาศัยการพิจารณาตัวอักษรข้างเคียงด้วย ดังนั้นการเข้ารหัสคำสามารถจัดได้ว่าเป็นปัญหาการจำแนกอย่างหนึ่ง ด้วยเหตุนี้จึงได้นำวิธีการนิวรอลเน็ตเวิร์กและแบบจำลองฮิดเด็นมาร์คอฟมาใช้ในการเข้ารหัสคำ แต่เนื่องจากว่ารหัสคำของคำไหทยและอังกฤษที่มีเสียงอ่านตรงกัน อาจมีความแตกต่างกันบ้าง จึงได้ใช้ชั้นตอนวิธีเชิงพันธุกรรมเพื่อหาต้นทุนการแก้ไขอักขระที่ใช้ในเทคนิคการเปรียบเทียบแบบประมาณสำหรับการค้นคืนคำที่มีเสียงอ่านคล้ายกันมากที่สุด จากผลการทดลองด้วยวิธี K-fold cross validation พบว่าเมื่อใช้นิวรอลเน็ตเวิร์กร่วมกับขั้นตอนวิธีเชิงพันธุกรรมสามารถให้ผลการค้นคืน F1 ได้ประมาณ 90% และเมื่อใช้แบบจำลองฮิดเด็นมาร์คอฟกับขั้นตอนวิธีเชิงพันธุกรรมสามารถให้ผลการค้นคืน F1 ได้ประมาณ 80%