งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อจะนำกากขี้แป้งของเสียจากโรงงานผลิตน้ำยางข้นมาใช้ประโยชน์ร่วมกับกากตะกอนจากระบบบำบัดน้ำเสียโรงงานไก่สดแช่แข็ง ในการทำเป็นวัสดุบำรุงดินสำหรับการเกษตรกรรม กำหนดการทดลองทำในกระถาง ในหน่วยทดลองแบ่งเป็น3 กลุ่มคือ กลุ่มที่ 1 ใส่ปุ๋ยเคมีสูตรที่พืชต้องการลงไปในดินในอัตราที่เหมาะสมต่อการเติบโตต่อพืช กลุ่มที่ 2 ใส่กากขี้แป้งของเสียจากโรงงานอุตสาหกรรมน้ำยางข้นร่วมกับกากตะกอนน้ำเสียจากระบบบำบัดน้ำเสียโรงงานไก่สดแช่แข็ง กลุ่มที่ 3 กลุ่มควบคุม ไม่มีการเติมสิ่งใดในดิน และทำการศึกษาการเติบโตของพืชทดลอง 3 ชนิด คือ ผักกาดหอม มะเขือเทศและข้าว โดยศึกษาคุณลักษณะของดิน กากขี้แป้ง และกากตะกอน ก่อนการเพาะปลูก ศึกษาลักษณะการเติบโต ปริมาณธาตุอาหารที่พืชได้รับ และที่สะสมในดินภายหลังการเก็บเกี่ยว ศึกษาหาปริมาณการสะสมสังกะสีในดิน และในพืชที่ทดลอง หาอัตราส่วนที่เหมาะสมในการใส่กากขี้แป้ง และกากตะกอน จากการศึกษาลักษณะสมบัติของดิน กากขี้แป้ง และกากตะกอน ก่อนการเพาะปลูก พบว่าไม่มีข้อจำกัดในการนำกากขี้แป้ง และกากตะกอนไปใช้ประโยชน์ในการทำเป็นวัสดุบำรุงดินในการปลูกพืช สำหรับอัตราส่วนที่เหมาะสมเพื่อเป็นวัสดุบำรุงดินในการทดลองปลูกผักกาดหอมมะเขือเทศ และข้าว พบว่าอัตราส่วนผสมระหว่างดิน : กากขี้แป้ง : กากตะกอนในอัตราส่วน1:3:1 เพราะทำให้การเติบโตของพืชทดลองไม่มีอาการขาดธาตุอาหารหลักที่พืชต้องการในการเติบโต และผลผลิตที่ได้จากพืชน้ำหนักแห้งไม่แตกต่างจากการใช้ปุ๋ยเคมี การสะสมธาตุอาหารในดินหลังการปลูกพบว่าไนโตรเจนมีค่าเฉลี่ยอยู่ในช่วง 1,119-1,132.5 mg/kg ฟอสฟอรัสมีค่าเฉลี่ยอยู่ในช่วง 297.56 - 310 mg/kg และโพแทสเซียมมีค่าเฉลี่ยอยู่ในช่วง366 - 384.5 mg/kg เป็นปริมาณการสะสมธาตุอาหารที่สามารถเป็นแหล่งธาตุอาหาร ไม่แตกต่างจากการใช้ปุ๋ยเคมีในการปลูกพืช และพบว่ามีปริมาณการสะสมสังกะสีในดินอยู่ในช่วง0.44 - 1.64 mg/kg ค่าที่ได้อยู่ในช่วงที่ยอมรับให้มีได้ในดินเพื่อการเกษตร กล่าวคือไม่เกิน 280 - 300 mg/kg